توکن حاکمیتی چیست و چه کاربردی دارد؟ + ویدیو

توکن حاکمیتی چیست؟ در این مقاله از وب سایت روتیکس به برسی توکن حاکمیتی (governance token) خواهیم پرداخت و کاربردها و تاثیرات آن بر بازار کریپتو را برسی می کنیم.

 

توکن یکی از واژه هایی است که در این روز ها خیلی زیاد آن را  می شنوید. راستی توکن چیست ؟ پیشنهاد می کنم ابتدا با هم ببینیم کلمه ی توکن اولین بار در کجا به کار رفت. پیشینه ی کلمه ی توکن به قرن دوازدهم باز می گردد. به معنای نشانه، علامت، ژتون، واحد، رمز ارز اشاره دارد.

 

توکن ها در حوزه های مختلف به کار می روند. همچنین پیشنهاد می کنیم برای آشنایی با توکن ارز دیجیتال مقاله ی مربوط به آن را در وبلاگ روتیکس مطالعه بفرمایید، این مقاله حاوی اطلاعات با ارزشی از این توکن ها است که می تواند به شما کمک زیادی در آشنایی با این توکن ها کند.

 

حال قصد این را داریم که بدانیم هنگامی که توکن حاکمیتی مطرح می‌ شود به چه معناست و در واقع توکن حاکمیتی ارز دیجیتال چیست؟ توکن حاکمیتی یعنی آن چه توسعه‌ دهنده ایجاد می‌ کند تا به صاحب آن کمک کند در آینده ی یک پروتکل را شکل دهد.

 

کسی که قادر باشد توکن حاکمیتی را در اختیار بگیرد امکان اعمال نظر درباره ی تصمیمات کلی یک پروژه و حکم دادن درباره ی موارد مختلف آن را دارد. علاوه بر این دارندگان توکن حاکمیتی امکان بهره مندی از کارمزد های پرداختی درون شبکه را دارند که از آن نفع ببرد.

 

توکن حاکمیتی (governance token) چیست؟

 

امور مالی غیر متمرکز (DeFi)، به طیف وسیعی از برنامه‌ های کاربردی تبدیل شده است که ابزار های مالی را روی بلاک چین آورده است. این پلتفرم‌ ها که به طور عمده بر روی بلاک چین اتریوم توسعه یافته اند، اکنون به وام گیرندگان، وام دهندگان و سرمایه گذاران این امکان را می ‌دهند تا بدون نیاز به یک واسطه قابل اعتماد، تراکنش‌ های مالی را انجام دهند و درگیر اسکم شدن ارز یا کلاهبرداری تتر و سایر ارزهای دیجیتال نشوند.

 

علاوه بر توکن‌ های کاربردی و امنیتی، نوع جدیدی از توکن‌ ها پدیدار شده است که به مدیریت این اکوسیستم‌ های غیر متمرکز کمک می ‌کنند. این موارد در حقیقت توکن حاکمیتی هستند و به دارندگان این حق را می ‌دهند که بر مسیر پروژه های مالی غیر متمرکز تأثیر بگذارند.

 

یکی از مهم ترین ستون های سازنده در DeFi، توکن حاکمیتی است. هنگامی که بلاک چین ها دارای حاکمیت روی زنجیره هستند، هیچ نهاد مرکزی داخلی وجود ندارد که نحوه ی مدیریت و تغییرات اعمال شده را کنترل کند.

 

با مشاهده ی این فرصت، توسعه دهندگان در سر تا سر جهان در حال به وجود آوردن سیستم های برنامه ای برای حکومت بر روی زنجیره و صدور توکن های حاکمیتی هستند که به دارندگان این حق رای را می ‌دهد که در مورد پروتکل ها، محصولات، ویژگی های جدید، اهداف، ارتقاء و نگه داری یک بلاک چین رای دهند.

 

به تعداد بلاک چین ها، رویکرد های زیادی برای توکن حاکمیتی وجود دارد. وقتی ارزش یک بلاک چین افزایش می ‌یابد، حق حاکمیت بر آن نیز از نظر ارزش افزایش می ‌یابد و این ویژگی برای سرمایه گذاران کریپتو مهم است.

 

 

توکن حاکمیتی در Defi

 

به طور کلی، حاکمیت چارچوبی از قوانین و رویه‌ ها را تعریف می ‌کند که رفتار همه ی مشارکت ‌کنندگان یک شبکه را تنظیم می ‌کند. هدف دی فای (Defi) توسعه ی یک سیستم مالی جایگزین است که به طور کامل غیر متمرکز، کاملاً خودکار، مقاوم در برابر سانسور و عاری از ریسک طرف مقابل باشد.

 

بر خلاف سیستم بانک داری سنتی، برنامه های دی فای بر اساس اصول منبع باز هستند و هدفشان ارائه ی دسترسی بدون مجوز به خدماتشان است. این بدان معناست که هر کسی باید بتواند از این پلتفرم ها استفاده کند، کد ها را بخواند، حسابرسی کند و در آن مشارکت نماید.

 

هیچ مجوزی از یک مقام مرکزی برای پیوستن به این پلتفرم مورد نیاز نیست و هیچ نهاد واحدی نباید قدرت تصمیم گیری برای پروژه را در دست داشته باشد.

 

برای دستیابی به این هدف، ایجاد یک زیر ساخت غیر متمرکز و تمرکز زدایی قدرت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پروتکل‌ های دی فای تلاش می ‌کنند تا حد امکان ذینفعان بیش تری داشته باشند که کنترل پروتکل را به اشتراک بگذارند و توکن های حاکمیتی برای دستیابی به این تمرکز زدایی حاکمیتی استفاده می ‌شوند.

 

 

 

 

حکمرانی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

 

از دلایل ساخت و پیدایش توکن حاکمیتی این است که شرکت های چند ملیتی باید تصمیم بگیرند که آیا بیت کوین را در تراز نامه ی خود قرار دهند یا خیر، سازمان ملل باید به توافق برسد که چگونه انتشار CO2 را کاهش دهد؛ همان طور که مشاهده می ‌کنید، انواع مختلف گروه‌ های سازمان یافته ی نیازمند استفاده از ابزار های مختلف حکمرانی برای تصمیم ‌گیری جمعی هستند.

 

حکمرانی شامل فرآیند هایی مانند بحث و رأی گیری، ابزار هایی مانند قوانین و قرارداد ها و ساختار هایی مانند دموکراسی ها یا سلسله مراتب است. در حالی که زبان دوستان و خانواده و سلسله مراتب غیر رسمی شما برای دستیابی به توافق کافی است، حکمرانی های بزرگ تر به قوانین و فرآیند های رسمی مانند رای گیری نیاز دارند.

 

با ظهور شبکه ی بیت کوین، نوع جدیدی از جامعه خود سازماندهی به وجود آمد که یک نهاد متمرکز مسئول تصمیم گیری نداشت. DAO ها با بیت کوین شروع شدند و از آن زمان توسعه یافتند. امروزه شاهد انواع مختلفی از DAO در فضای بلاک چین هستیم. از افرادی که گرد هم می آیند تا پروتکل لایه یک را اداره کنند، برنامه ی غیر متمرکز (DApp) و صندوق های سرمایه گذاری توکنی، همگی نوعی DAO هستند.

 

به طور کلی، DAO ها حاکمیت خاصی هستند و توسط هیچ نهاد واحدی کنترل نمی ‌شوند. مرکز DAO ها قرارداد های هوشمندی هستند که وجوه سازمان را کنترل می ‌کنند. هنگامی که صحبت از حاکمیت DAO به میان می ‌آید، قادر خواهید بود بین دو نوع اصلی، حکومت غیر زنجیره ای و حکومت بر روی زنجیره تفاوت قائل شوید.

 

حاکمیت خارج از زنجیره: بیت کوین و اتریوم از یک فرآیند حاکمیت غیر رسمی استفاده می ‌کنند. پیشنهادات عمدتا توسط توسعه دهندگان اصلی ارائه شده و در جامعه مورد بحث قرار می ‌گیرند. وقتی ماینر ها به اجماع برسند، نهاد هایی که ماشین های پروتکل را اجرا می ‌کنند، نرم افزار نود های خود و در نتیجه پروتکل زیر بنایی را به روز می ‌کنند.

 

چنان چه تنها بخشی از شبکه تصمیم به اجرای تغییرات بگیرد، این فرآیند قادر خواهد بود بسیار پر هزینه باشد و می ‌تواند منجر به هارد فورک شود. یک مثال برجسته، هارد فورک اتریوم و اتریوم کلاسیک است که در نتیجه هک DAO، اندازه ی بلاک بزرگ‌ تری را پیاده ‌سازی کردند.

 

حاکمیت زنجیره ای: همان طور که از نام آن مشخص است، فرآیند رای گیری حاکمیت زنجیره ای بر روی بلاک چین انجام می ‌شود و از نوعی توکن حاکمیتی استفاده می ‌کند.

 

 

سه نوع توکن حاکمیتی رایج در حاکمیت زنجیره ای

 

 

توکن حاکمیتی مدل مشارکتی: یک توکن مشارکتی نشان دهنده ی یک رأی است. این توکن ها در بازار آزاد قابل انتقال و معامله هستند.

 

توکن حاکمیتی مدل عضویتی: به هر عضو یک سازمان فقط یک رای از طریق توکن عضویت اختصاص داده می ‌شود. این توکن ها غیر قابل انتقال و در بیش تر موارد حتی قابل فسخ هستند.

 

توکن حاکمیتی مدل شهرت: این سیستم را می ‌توان ترکیبی از مدل مشارکتی و عضویتی در نظر گرفت. مانند یک توکن مشارکتی، هر توکن شهرت نشان دهنده ی یک رأی است. با این حال، توکن های شهرت همانند توکن های عضویتی، قابل انتقال نیستند.

 

 

برسی ساختاری توکن حاکمیتی

 

توکن حاکمیتی (governance token)، توکن‌ هایی هستند که به دارندگانشان اجازه می ‌دهند آینده ی یک پروتکل را شکل دهند. دارندگان توکن حکومتی قادر خواهند بود بر تصمیمات مربوط به پروژه تأثیر بگذارند، می ‌توانند پیشنهاد جدیدی ارائه کنند یا به پیشنهاد موجود رأی دهند؛ حتی در مورد تغییرات احتمالی در خود سیستم حکومتی نیز قادر به تصمیم گیری هستند.

 

پیشنهاد ها می ‌توانند در مورد تعیین برخی پارامتر های سیستم، ایجاد اجماع در مورد اهداف مهم جامعه و همچنین رای گیری در مورد تخصیص بودجه باشد. توکن‌ های حاکمیتی به طور فزاینده ای در اکوسیستم‌ های رمز نگاری محبوب شده اند و به کاربران سهمی مستقیم در مدیریت پلتفرم‌ های دی فای می ‌دهند.

 

در بیش تر موارد، سازمان‌ هایی که به کاربران اجازه می ‌دهند توسعه ی سیستم‌ های خود را کنترل کنند، سازمان‌ های مستقل غیر متمرکز (DAO) نامیده می ‌شوند.

 

DAO ها نهاد های حاکمیتی هستند که بر تخصیص منابع پروژه نظارت می ‌کنند و باید موفقیت بلند مدت پروژه را تضمین کنند. دارندگان توکن در مورد مسائل و پیشنهادات کنترل کننده این DAO ها رای می ‌دهند.

 

 

 

 

به نفع دارندگان این توکن حاکمیتی است که بخواهند پروتکل به طور موثر اجرا شود و ویژگی هایی را پیاده سازی کنند که کاربران را به پلتفرم جذب کند یا تقاضا برای توکن را افزایش دهد. مدل‌ های توزیع محبوب باعث می ‌شوند تا توکن‌ های حاکمیتی بتوانند توسط افرادی که در پروتکل شرکت می ‌کنند، به دست آورده شوند. MakerDAO و Compound دو نمونه ی اصلی از پروتکل دی فای هستند که از این نوع حکومت با انگیزه توکن استفاده می ‌کنند.

 

انواع مختلف توکن حاکمیتی در پروتکل های بلاک چین لایه 1 مانند Tezos، Cosmos و Polkadot کاربرد پیدا می ‌کنند. به علاوه، بلاک چین هایی که با استفاده از چارچوب Pariy’s Substrate طراحی شده اند، رأی گیری روی زنجیره را تسهیل می ‌کنند.

 

رای گیری روی زنجیره مزایای مختلفی را برای پروتکل های لایه ی 1 به ارمغان می ‌آورد چرا که به طور قابل توجهی احتمال هارد فورک ها را کاهش داده و زمان چرخش سریع تری را برای اجرای تغییرات فراهم می ‌کند.

 

علاوه بر این، توکن حاکمیتی برای Dapps و به ویژه در امور مالی غیر متمرکز (Defi) بسیار محبوب هستند. یکی از اولین نمونه‌ ها، MKR است؛ توکن حاکمیتی Maker DAO به دارندگان اجازه می ‌دهد تا در مورد تصمیمات مربوط به پروتکلی که کوین پایدار DAI روی آن اجرا می ‌شود، رأی دهند. امروزه، بیش تر پروتکل‌ های دی فای دارای توکن های حاکمیتی هستند.

 

توکن حاکمیتی نه تنها در اجازه دادن به حق رای در پیشنهاد ها مفید هستند، بلکه آن ها به عنوان یک ابزار بازاریابی بسیار مؤثر برای جذب کاربران برای استفاده ی فعال از پروتکل دی فای به کار می ‌آیند.

 

یک مثال عالی این است که چگونه Sushiswap، بیش از 1 میلیارد دلار نقدینگی را با معرفی توکن حاکمیتی SUSHI$ خود به عنوان پاداشی برای کاربران ارائه‌ دهنده نقدینگی جذب کرد. بخش عمده ای از این نقدینگی از Uniswap تامین شد و پس از راه اندازی توکن حاکمیتی خود یعنی توکن $UNI، به Uniswap بازگشت.

 

 

ارائه دهندگان زیر ساخت DAO

 

اما رای گیری و حکومت در حال حاضر چگونه با جزئیات کار می ‌کند؟ بیش تر DAO ها از سه لایه ساخته شده اند. لایه ی اول به طور معمول وب 2 اولیه ای مثل انجمن ها یا ابزار های ارتباطی مانند Discord یا Slack هستند که برای بحث در مورد پیشنهادات به کار می ‌آیند. لایه دوم شامل یک مکانیسم رأی گیری است که شامل توکن های حاکمیتی است. لایه سوم شامل مدیریت صندوق DAO است.

 

Aragon DAO توسعه یافته ترین پروژه ی زیر ساخت DAO است؛ این پروژه میزبان بیش از 1700 DAO است که حدود 900 میلیون دلار دارایی رمز نگاری تحت مدیریت دارند.

 

آراگون طیف گسترده ای از برنامه ها را برای مدیریت بودجه، پروژه ها، توکن های حاکمیتی خاص DAO، مجوز ها و رای دادن ارائه می ‌دهد. برنامه های سفارشی را می ‌توان با استفاده از Aragon CLI توسعه داد.

 

علاوه بر این، دادگاه آراگون، یک خدمات داوری مبتنی بر انسان را ارائه می ‌دهد. خود آراگون دارای دو توکن است، ART برای رای دادن به پیشنهادات و ANJ که باید با ART ترکیب شده و برای داوری کردن در دادگاه آراگون، شرط بندی شود.

 

Moloch DAO یک چارچوب است که برای مثال توسط MetaCartel DAO یا The LAO استفاده می شود. Moloch DAO همچنین دارای طرح پیشنهادی، رای گیری و الگوی مدیریت سرمایه است.

 

این چارچوب DAO دارای دو نوع توکن به نام های Loots و Shares است. Loots ها فقط سهام اقتصادی در استخر تامین مالی DAO هستند و هیچ حق رایی را به کاربر نمی ‌دهند. در مقابل، Shares به کاربران حق رای می ‌دهد.

 

برنامه ی Pokemol یک نمای ظاهری برای Moloch DAO ها ارائه می ‌دهد و در DAOhaus می ‌توانید یک نمای کلی از همه Moloch DAO ها پیدا کنید. یکی از ویژگی‌ های خاص Moloch DAO ویژگی Ragequit است که به کاربران اجازه می ‌دهد در صورت عدم موافقت با تصمیمات جامعه، پول خود را برداشته و DAO را ترک کنند. Moloch DAO ها را می ‌توان در اتریوم Mainnet و همچنین در xDai، با کارمزد های بسیار کم تر راه اندازی کرد.

 

به طور مثال، DAOstack به وسیله ی The Genisis DAO و بیش از 50 سازمان کوچک تر استفاده می ‌شود. DAOstack توکن GEN را معرفی کرد تا توجه را به مرتبط ترین پیشنهاد ها جلب کند. GEN می ‌تواند به وسیله ی هر کسی خریداری شود و در هر پیشنهادی از هر DAO شرط بندی شود.

 

با این حال، GEN خود هیچ قدرت رای ندارد و از آن به عنوان سیگنالی برای پیشنهادات با کیفیت بالا استفاده می ‌کند. رای گیری با استفاده از توکن های REP هر DAO انجام می ‌شود. هنگامی که یک پیشنهاد تصویب شد، سهام داران، GEN پاداش خواهند گرفت. مانند Moloch DAO، DAOstack نیز در شبکه ی لصلی اتریوم و شبکه xDai در دسترس است.

 

 

 

 

Community.xyz در حقیقت چارچوب DAO Arweave است. Arweave خود نوع جدیدی از بلاک چین ذخیره سازی است که امکان ایجاد اپلیکیشن کاملاً غیر متمرکز را فراهم می ‌کند.

 

این DApp ها توسط انجمن های اشتراک سود (PSC) اداره می ‌شوند که می ‌توانند با استفاده از داشبورد Community.xyz ایجاد و مدیریت شوند. این DAO ها از یک مدل توکن فوق‌ العاده هیجان انگیز به نام توکن‌ های اشتراک سود (PST) استفاده می ‌کنند. کاربرد این توکن ها به دو صورت است:

 

رای دادن: مانند سایر توکن های حاکمیتی، PST ها می ‌توانند برای رای دادن به پیشنهادات استفاده شوند.

 

کسب درآمد: چیزی که PST ها را جالب‌ تر می ‌کند این است که آن ها سهمی از هزینه تراکنش (کارمزد gas) را به دارندگان توکن می ‌دهند و این کارمزد ها نیز توسط سایر کاربران در هنگام استفاده از برنامه پرداخت می ‌شود. این مدل به سازندگان dApps در شبکه Arweave اجازه می ‌دهد تا از برنامه‌ های کاربردی خود بودجه و به طور مداوم درآمد کسب کنند.

 

 

سخن آخر 

 

برای اولین بار در تاریخ، بیت کوین به بشر اجازه کنترل کامل بر پول خود را داد. بدون صادرکننده متمرکز، هیچ نهاد واحدی وجود ندارد که بتواند مانع انتقال دارایی های شما شود.

 

این حاکمیت توسط یک فرم سازمانی جدید که اغلب به عنوان سازمان‌ های مستقل غیر متمرکز (DAO) شناخته می ‌شود، فعال می ‌شود. DAO های مدرن با توکن های حاکمیتی عرضه می ‌شوند که به دارندگان آن ها اجازه می ‌دهد تا در فرآیند تصمیم گیری این سازمان ها شرکت کنند.

 

DAO ها و انواع توکن حاکمیتی چارچوب جدیدی را برای سازماندهی همکاری انسانی تشکیل می ‌دهند. اکثر DAO ها باز هستند و بدون مرز کار می ‌کنند. وجوه این سازمان ها در قرارداد های هوشمند به صورت ایمن و شفاف نگه داری می ‌شوند. در حال حاضر، ما در ابتدای این شکل سازمانی بدیع هستیم. زمان نشان خواهد داد که چگونه این جوامع، توسعه یافته و با چارچوب  های قانونی موجود ادغام خواهند شد.

 

به هر حال، به روز بودن توکن حاکمیتی و تاثیر نداشتن سیاست دولت در آن امروزه بسیاری از افراد را به سمت رمز ارز ها سوق داده است. چرا که در شرایط نابسامان اقتصادی کشور که میزان نوسان بازار های سنتی بسیار بالاست استفاده از انواع توکن حاکمیتی (governance token) و تاثیر مثبتی که در بازار کریپتو کارنسی دارد همه را به سمت استفاده از آن سوق می دهد.

 

 

ویدیو

 

 

Podcast: Play in new window | Download